سلامت-همه ما هر از گاه عصبانی می‌شویم و این مسا‡له اصلا عجیب نیست اما گاهی آدم‌هایی پیدا می‌شوند كه همیشه عصبانی هستند یا به شدت عصبانی می‌شوند. شاید چند ساعت تحمل چنین آدم‌هایی راحت باشد اما اگر قرار باشد چنین فردی یك عمر شریك زندگی شما باشد، آن‌وقت تحمل آن بسیار سخت و گاهی غیرممكن می‌شود، طوری كه عصبانیت جزء جدا نشدنی زندگی مشترك می‌شود و سایه آن همیشه بر سر این زندگی سنگینی می‌كند.

هیچ چیز بی‌علت نیست
در خیلی از زندگی‌های مشترك، عصبانیت فقط وقتی به‌وجود می‌آید كه جر و بحث وجود داشته باشد. در این صورت باید یاد بگیرید كه چطور جر و بحث را به حداقل رساند و صلح و آرامش را برقرار كنید. بعضی زن و شوهرها در خانواده‌هایی بزرگ‌ شده‌اند كه عصبانیت به وضوح در رفتار آنها دیده می‌شود و آنها این‌طور یاد گرفته‌اند كه هر زمان در زندگی احساس خستگی و درماندگی كردند، عصبانی شوند.
در بعضی دیگر از زندگی‌های مشترك در شرایطی خاص كه به شدت استرس‌زاست، افراد به‌طور موقت عصبانی می‌‌شوند تا به نحوی به این مشكلات خارجی پاسخ بدهند. در این شرایط عصبانیت همسر ممكن است عمومیت پیدا كند و فقط فرد خاصی مورد هدف قرار نگیرد.

وای به روزی كه خشونت وارد صحنه شود
اگر چه بروز عصبانیت در زندگی مشترك گاه می‌تواند طبیعی باشد اما خشونت هرگز نباید بین زن و شوهرها راه پیدا كند. اگر جر و بحث همسران همیشه حالت تهاجمی پیدا می‌كند یا اصلا مخالفتی بین آنها دیده نمی‌شود چون این ترس وجود دارد كه كه ماجرا از كنترل خارج شود، باید مسا‡له را كاملا جدی گرفت و به مشاور مراجعه كرد. اگر زن و شوهر قادر به كنترل عصبانیت خود نباشند، امنیت زندگی مشترك آنها به صفر می‌رسد.

زندگی همراه با عصبانیت، تلخ‌تر از زهر

دلیل عصبانیت هرچه باشد باعث می‌شود فرد یك عمر شریك عصبانی زندگی‌اش را تحمل كند. این موضوع كاملا خسته‌كننده، عذاب‌آور و تحلیل‌برنده است. عصبانیت پیش‌رونده و همیشگی در زندگی مشترك به دو صورت تظاهر پیدا می‌كند:

)1 به‌نظر می‌رسد همسرتان دائما ناراحت است و همیشه در حال جوش‌آوردن است.

)2 همسرتان حتی درباره مسائل بسیار جزئی هم عصبانی می‌شود و از كوره در می‌رود.

به فكر چاره باشید

برای آنكه اثرات مخرب عصبانیت را در زندگی مشترك به حداقل برسانید،نكاتی را باید یاد بگیرید و آنها را به‌كار ببندید.

نكاتی درباره شروع عصبانیت و به اصطلاح جوش‌آوردن طرف مقابل: هرچه زودتر متوجه شوید كه مورد اشتباهی وجود دارد و درباره آن صحبت كنید، بهتر است. اگر همسرتان از موضوعی ناراحت است و خودخوری می‌كند، باید به او كمك كنید، چون اگر تنها بماند وضعیت بدتر می‌شود. صادقانه صحبت كنید و از انتقاد سازنده نترسید. مواردی را در این مواقع به یاد داشته باشید:

*‌آرامش خودتان را حفظ كنید. عصبانیت باعث بروز عصبانیت جدید می‌شود. بنابراین اگر می‌خواهید همسرتان آرام باشد، شما هم باید آرام باشید.

* احساسات همسرتان را درك كنید. به طور واضح به او بگویید: <می‌دانم كه عصبانی هستی و می‌دانم چه موضوعی تو را عصبانی كرده است.> این جملات باعث می‌شود همسرتان بفهمد لازم نیست احساساتش را به شما بفهماند و ثابت كند كه ناراحت است.

* به او نشان دهید كه شنونده خوبی هستید. معمولا عصبانیت آدم‌ها وقتی ادامه پیدا می‌كند كه احساس كنند كسی به آنها گوش نمی‌كند یا آنها را جدی نمی‌گیرد. با همسرتان تماس چشمی برقرار كنید. با تظاهرات فیزیكی به او نشان دهید كاملا مورد توجه شماست و با استفاده از عبارات مناسب یا تكرار حرف‌هایش نشان دهید به او گوش می‌كنید. این مسا‡له در خاموش‌كردن عصبانیت معجزه می‌كند.

* درباره احساسات و ترس‌هایتان صحبت كنید. اگر شما عصبانی هستید باید درباره آن صحبت كنید. اگر عصبانیت او شما را عصبی یا ناراحت كرده است حتما این موضوع را به او بگویید البته در این‌باره باید به زمان و نحوه صحبت خود دقت كنید.

* آشتی‌دهنده باشید. حرف‌های شما طوری باشد كه همسرتان بفهمد قصد و نیت شما ایجاد صلح و آرامش است. مثلا در موارد لازم معذرت خواهی كنید یا به نقش خودتان در بروز مشكل اعتراف كنید. از بروز مشكل احساس پشیمانی خودتان را ابراز كنید؛ حتی اگر خارج از كنترل شما بوده نیز حتما پشیمانی خودتان را ابراز كنید.

نكاتی درباره اوج عصبانیت

یادتان باشد در شرایط عصبانیت، همسرتان منطقی نیست. در حالتی كه عصبانیت می‌جوشد و فوران می‌كند، استفاده از دلیل و استدلال كارآیی ندارد. هدف شما در این شرایط باید حفظ آرامش خودتان و آرام‌كردن شرایط باشد. اصلا سعی نكنید در این مرحله مشكل را حل كنید. بعد از خاموش ‌شدن شعله عصبانیت، باید زمانی مناسب پیدا كنید و بنشینید و با هم صحبت كنید. در این زمان هم درباره خود مشكل صحبت كنید و هم به همسرتان بگویید كه عصبانیت او را درك كرده‌اید و می‌خواهید با هم راه حلی پیدا كنید كه در‌ آینده چنین عصبانیت‌هایی به‌وجود نیاید.

* از تكنیك خلع سلاح استفاده كنید. معمولا فرد عصبانی از یك موضوع به موضوع دیگر می‌پرد یا بدون شنیدن حرف‌های شما فقط انتقاد می‌كند. با تغییر شرایط، شما تمركز بیشتری روی موضوع پیدا كرده و آرامش پیدا می‌كنید. مثلا در شرایط عصبانیت به او بگویید می‌دانم تو عصبانی هستی ولی من باید ساعت 7/30 جایی باشم و از منزل بیرون بروید. به این ترتیب موقتا شرایط را ترك كنید تا اوضاع بدتر نشود. بعد دوباره برگردید. این كار باعث آرام‌شدن هر دو نفر می‌شود و اوضاع را بدتر نمی‌كند.

* تكنیك‌ دیگری هم وجود دارد كه در مواقع انتقاد غیرمنطقی به درد می‌خورد. به‌جای اینكه در این شرایط با همسرتان جر و بحث كنید و عصبانیت هر دوی شما بیشتر شود، تا حدی با او موافقت كنید. مثلا اگر او می‌گوید: <تو همیشه بیرون هستی و اصلا به من فكر نمی‌كنی>، بگویید: <شاید جدیدا بیشتر از همیشه بیرون بوده‌ام.> یا اگر می‌گوید: <تو همیشه خودخواه هستی. اگر امروز بخواهم بیرون بروم چه می‌شود؟ مگر تو نگهبان من هستی>! شما پاسخ دهید: <گاهی انتظار دارم تو مراقب بچه‌ها باشی و من هم كمی بیرون بروم.>

* از اظهارات منفی كمك بگیرید. اگر انتقاد او كاملا صحیح و منطقی‌ است، صحبت‌كردن درباره آن، معذرت‌خواهی و بررسی آن كاملا طبیعی است. در اصل شما باید با آرامش و قاطعیت تمام با انتقاد مناسب و به جا موافقت كنید. این روش، عصبانیت را در نطفه خاموش می‌كند. مثلا اگر همسرتان می‌گوید: <تو اصلا ملاحظه‌ نمی‌كنی. باید زودتر به من می‌گفتی كه دیر به منزل می‌آیی.> شما از قسمت منفی عبارت استفاده كنید و بگویید: <درست است. من در این‌باره بی‌ملاحظه بوده‌ام.>

*مواظب خودتان باشید. وقتی همسرتان عصبانی است، باید مواظب باشید اعتماد به نفستان تحلیل نرود. اگر با فردی زندگی می‌كنید كه دائم عصبانی است و فریاد می‌كشد، قطعا اعتماد به نفس شما زیر سوال می‌رود. از راه‌های تقویت اعتماد به نفس كمك بگیرید.

كلام آخر اینكه بهترین راه كنترل عصبانیت، اجتناب از آن در همان مرحله اول است. اگر بین شما مواردی وجود دارد كه دائم باعث جنجال می‌شود، مهارت‌های ارتباطی خودتان را تقویت كنید و آنها را قبل از وقوع عصبانیت به‌كار ببندید. فراموش نكنید، هرچه مهارت‌ ارتباطی شما بهتر باشد امكان بروز یا ادامه عصبانیت كمتر می‌شود. ضمنا فراموش نكنید هركس قلق خودش را دارد. پس بدانید همسرتان چطور و چه موقع عصبانی می‌شود تا بتوانید شرایط را تا حد امكان تعدیل كنید